Deze week hebben we voor de eerste keer ijzerzand geleverd voor inzet in de bollenstreek. Dit zand en grind omhuld met een ‘ijzerhuidje’ wordt gebruikt om fosfaat te bestrijden. Via een relatief eenvoudig, maar doordacht systeem komt er maar liefst 90% minder fosfaat in het oppervlaktewater terecht. Milieuvriendelijk en effectief.
In het verleden werd in deze streek veel fosfaat ingezet bij de bloembollenteelt; vandaag de dag komt er nog steeds veel fosfaat via het bodemwater in het oppervlaktewater. Dit is onwenselijk, hiermee worden de normen uit de Kaderrichtlijn Water overschreden. Het leidt tot eutrofiëring van het oppervlaktewater met onder meer blauwalgvorming tot gevolg.
Verrassende oplossing
Bij de teelt van bloembollen is een constante en relatief ondiepe grondwaterstand van groot belang. Om deze reden hebben vrijwel alle percelen een drainagesysteem om de grondwaterstand op het juiste peil te houden. Uit onderzoek blijkt dat dit drainagewater zorgt voor een relatief grote bijdrage van de fosfaatbelasting van het oppervlaktewater. Vervelend, maar laten nou net deze drainagesystemen een mogelijke oplossing van het probleem te bieden.
Substantieel minder fosfaat
Sinds 2010 heeft de WUR (Wageningen University & Research) uitgebreid onderzoek gedaan naar het inzetten van ijzerzand rondom deze drains. Het idee is vrij simpel: rondom drainagebuizen wordt bij de aanleg drainagezand gebruikt om het bodemwater soepel in de buizen te laten lopen. Door in plaats van het traditionele zand nu ijzerzand te gebruiken, wordt het fosfaatrijke water over het ijzerzand gevoerd, het fosfaat bindt zich aan het ijzer en komt dus niet, via de drainage, in het oppervlaktewater terecht. Het onderzoek liet zien dat op deze manier de fosfaatvracht naar het oppervlaktewater met ruim 90% werd verminderd. Langdurig.
Subsidie
De aanleg van een dergelijk systeem is natuurlijk niet gratis. En mede door het gebrek aan voldoende praktijkvoorbeelden stapten nog maar weinig agrariërs over op dit ijzerzand. Dat gaat nu waarschijnlijk snel veranderen; de Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur (KAVB) en Delphi hebben een POP3-subsidie gekregen, deze is beschikbaar voor vijf bedrijven in het Zuid-Hollandse deel van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Dit eerste project is het startsein voor de uitrol van een milieuvriendelijke en buitengewoon effectieve manier van fosfaatbestrijding in de bloembollensector. Zo draagt de drinkwatersector met haar reststof een steentje bij aan een schoner milieu!